El día en que’l “bable” entamó a salir nos periódicos

Güei que namás los partíos políticos d’izquierdes paecen apostar pola oficialidá del asturianu, resulta curioso pensar que fai 50 años foi un periódicu católicu de dereches el pioneru n’introducir la llingua asturiana de forma regular na prensa xeneralista. Trátase del diariu uvieín Región, que’l 17 de xineru de 1971 entamaba a publicar la páxina quincenal Amigos del Bable, xestionada pola asociación del mesmu nome que naciera dos años antes.

Cuéntalo’l periodista y escritor Inaciu Galán na so tesis La llingua asturiana nel franquismu, y tamién se refieren a ello José Luis Campal y Aurora Sánchez nun estudiu de la Universidá d’Uviéu. La edición d’esta páxina, tando’l diariu daquella baxo la dirección del periodista y escritor Ricardo Vázquez Prada, considérase ún de los grandes llogros d’Amigos del Bable. Yera esta la primer asociación que nació, dientro de los círculos franquistes, con un enfotu claru de recuperar y dignificar l’usu del asturianu.

Read Full Post »

Quince años de “Nun Tris”

LLUIS PORTAL

Cúmplense 15 años de la fundación de la compañía teatral “Nun Tris”, años vivíos cola intensidá d’un teatru profesional de calidá y afitáu nel trabayu de dos persones fundamentales nel grupu como son Inma Rodríguez y Toño Caamaño (dambos con cursos d’Interpretación, nel ITAE; Dirección d’Escena, nel ESAD; Antropoloxía y un máster n’Artes Escéniques en Madrid, d’Inma, y d’Historia y Análisis Sociocultural de Toño, que prepara’l Doctoráu n’Artes Escéniques en Vigo) y la collaboración nesti tiempu de más de 80 actores y actrices, amás d’un númberu importante de directores d’escena, cantantes, bailarines, malabaristes, animadores, intérpretes musicales y otros.

Nesti tiempu fueron más de 40 les obres representaes: dalgo más de venti n’asturianu -con cerque de 400 funciones-, y cásique otres tantes en castellanu. El grupu especializóse progresivamente nel teatru asturianu, un teatru de calidá que cásique nadie fai -a lo menos nun lo fai de forma continuada o seria-. Non porque nun se faga teatru en bable, que se fai, sinon pol cataxe costumbrista d’eses obres. Porque n’asturiano escribióse, muncho, desque Antón de Marirreguera estableciere, nel siglu XVII -posiblemente ya antes, anque nun llegaríen hasta nós aquellos trazos primeros d’esi teatru-, un teatru popular basáu n’obres mitolóxiques cultes mui adecuaes pa satisfacer los gustos barrocos d’aquella época, hasta prácticamente l’actualidá -o ensin practicamente- con dalgún certame de xéneru, dellos escritores mozos, grupos que faen esti tipu de teatru -fundamentalmente amateur-.

Read Full Post »

Nun Tris fai un repás a los sos 15 primeros años de teatru asturianu

PABLO R. GUARDADO

Nel 1995 debutó, como Teatru de Trebolén, una de les compañíes más actives del teatru asturianu: Producciones Nun Tris. Esti grupu ta acabante d’editar un llibru nel que recueye toles propuestes qu’entamó nos sos 15 primeros años de vida.

‘Quince años a la gueta les llendes del teatru asturianu’ ye’l nome de la obra conmemorativa que se presentó esta mañana nel Muséu del Pueblu d’Asturies. Los dos cabezaleros de la compañía, Inma Rodríguez y Antón Caamaño, encargáronse de conducir l’actu, nel que tamién participó Lluis Portal Hevia, collaborador de Nun Tris con dalgunes tornes. L’escritor, periodistas y investigador villaviciosín destacó que se cumplen “quince años de la fundación de Nun Tris; quince años vivíos cola intensidá d’un teatru profesional de calidá y afitáu nel trabayu de dos persones fundamentales del grupu como son Inma Rodríguez y Antón Caamaño”, pa depués emponderar el llabor “de los más d’ochenta actores y actrices” que pasaron pel grupu, “amás d’un númberu importante de collaboradores d’escena, cantantes, baillarines, malabaristes, animadores, interpretes, etc.”.

Read Full Post »